Puszczykowo przez większą część swojej historii było wsią, której dawne centrum znajdowało się nieopodal wylotu ulicy Studziennej, w zachodniej części ulicy Ogrodowej, Sosnowej i księdza Posadzego. Ponad osadą znajdował się folwark. Pierwsze wzmianki o Puszczykowie odnotowano w roku 1387, a dotyczyły one konfliktu o miedzę z Wirami. Nazwa miasta Puszczykowo zmieniała się wraz z upływającym czasem, i tak w 1401 roku zapisywano ją jako Posczukowo, w 1453 roku jako Posczikowo, w 1508 roku jako Pusczukowo, w 1574 roku jako Poszczykowo. Istniała również nazwa łacińska, która brzmiała: villa Poszczikowiensis. Według miejskiej legendy nazwa Puszczykowo nawiązywała do ptaka puszczyka, jednakże znacznie bardziej prawdopodobne jest to, że pochodziła od „poszczuka” czyli chudego człowieka. Ktoś mógłby zapytać dlaczego mieszkali tam chudzi ludzie, odpowiedź na nie jest bardzo pragmatyczna. Otóż gleby na polach puszczykowskich były liche, co skutkowało równie lichymi plonami, a niedostatek pożywienia znacząco wyszczuplał sylwetki ówczesnych mieszkańców.
 |
| Młyn w średniowieczu |
Puszczykowo graniczyło z Wirami, Łęczycą, Jarosławcem, Mosiną, Niwką i Pożegowem. Granice były oznakowane kopcami i kamieniami, które trzeba było regularnie odnawiać. Troską właścicieli Puszczykowa, czyli kapituły poznańskiej, było utrzymanie wyraźnego odgraniczenia Puszczykowa od sąsiadów, gdyż kmiecie z sąsiednich wiosek chcąc powiększyć swoje władanie często naruszali oznaczenia granic, np. zaorywując je. Z takiej praktyki słynni byli kmiecie ze wsi Wiry, którzy w ten sposób doprowadzili do sporu z właścicielami Puszczykowa.
Nad Wartą w Puszczykówku zlokalizowany był młyn wodny. Znajdował się on u wylotu ulicy Cyryla Ratajskiego, przy placu z krzyżem. Młyn według relacji kmieci bardzo dobrze działał, ale wymagał częstych napraw. W 1515 roku został zniszczony przez powódź, po czym odbudowano go. Młyn utworzono z dwóch kół do mielenia przykrytych dachem. Zabudowania młyńskie składały się z izb bez okien w dobrym stanie, spichlerza i szopy dla świń. Fundusze na konserwacje młyna łożyli kmiecie z Puszczykowa. W 1520 roku odbyła się wizytacja obiektu. Wizytator nie zastał młynarza w domu, a kmiecie mówili, że jest wyjątkowo niedbały i każe sobie płacić dużo za przemiał. Twierdzili też, że podczas letniej powodzi oba młyńskie koła nie pracowały i łopatki na tylnym kole uległy zniszczeniu, a następnie zostały częściowo naprawione tak, że w czasie późniejszej powodzi jedno koło stało jako nieużyteczne. W pozostałych wizytacjach często stwierdzano zły stan zabudowań.
W Puszczykowie przy końcu ulicy Studziennej funkcjonował dwór wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W skład zabudowań wchodziło mieszkanie pokryte strzechą, komora z belek, stajnia na 3-4 konie, wolarnia (miejsca przeznaczone dla wołów) i stodoła przeznaczona dla świń. We wsi działała również karczma, gdzie chłopi mogli napić się różnych napojów alkoholowych. Kmiecie skarżyli się, że w lato jelenie i dziki z lasów pożerały plony, a zimą wilki zjadały bydło.
Dzisiejsza Niwka była oddzielną wsią we władaniu szlacheckim o której pierwsze wzmianki można znaleźć w 1302 roku. Nazwa wsi wywodziła się od pola, ziemi uprawnej. W osadzie działał młyn wodny. Na terenie Niwki przez jakiś czas funkcjonowało miasto Mosina. Niwka opustoszała już w XVI wieku i została odbudowana dopiero przez kolonistów niemieckich w czasach nowożytnych.
 |
| Młyn w średniowieczu |
W XVIII wieku zaczęła funkcjonować nazwa Puszczykówko na określenie osady koło młyna nad brzegiem Warty. W 1793 roku w wyniku zaborów Wielkopolska weszła w skład państwa Pruskiego. Układ wsi uległ zmianie podczas regulacji uwłaszczeniowych w latach dwudziestych XIX wieku, wtedy władze pruskie podzieliły na nowo pola w Puszczykowie i Puszczykówku przygotowując grunty dla kolonistów niemieckich. Ludność polska została przeniesiona na Stare Puszczykowo. Wyznaczono „od linijki” ulicę Poznańską, która dzisiaj jest jedną z głównych ulic miasta. Wraz z przybyciem pierwszych letników pod koniec XIX wieku Puszczykowo i Puszczykówko zaczęły zmieniać swój charakter ze wsi rolniczej na miejscowość wycieczkową i willową co ostatecznie zatarło ślady po średniowiecznej historii Puszczykowa.
*Maciej Krzyżański - członek Koła Historycznego
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz