Pociąg "Powstaniec" przejechał przez Puszczykowo

Maciej Krzyżański*

Dzisiaj, we wtorek 27 grudnia, Turystyka Kolejowa (TurKol.pl) z okazji 98 rocznicy Powstania Wielkopolskiego uruchomiła pociąg "POWSTANIEC". Pociąg odjeżdżał o godz. 9:25 z Dworca Letniego w Poznaniu. Oprawę historyczną na pokładzie pociągu i na stacjach pośrednich zapewniali rekonstruktorzy z Towarzystwa Miłośników Miasta Lubonia. Przewoźnikiem były Koleje Dolnośląskie SA, a zabytkowego taboru do obsługi pociągu użyczył Wielkopolski Zakład PKP Cargo z Parowozowni w Wolsztynie. Pociąg przejechał przez stację kolejową w Puszczykowie bez zatrzymywania. Za to na stacji w Puszczykówku zatrzymał się na kilka minut. W przyszłym roku pociąg przejedzie jeszcze kilka razy przez miasto Puszczykowo. 

Pociąg Powstaniec na stacji w Puszczykowie Fot. Maciej Krzyżański

*Maciej Krzyżański - mieszkaniec Puszczykowa

Lalki bobasy i indiańskie pióropusze,

*Maria Wieczorek

Z czym kojarzą się Święta Bożego Narodzenia? Choinką, opłatkiem, pasterką czy prezentami. Na te ostatnie najbardziej czekają dzieci. Marzą o lalkach, klockach, samochodach… Tak samo jak ich rodzice ponad trzydzieści lat wcześniej – choć chłopcy zamiast dronów chcieli dostać kowbojskie pasy, a dziewczynki śniły o lalce-bobasie. Te i inne zabawki produkowane były w puszczykowskiej Zabawkarskiej Spółdzielni Pracy. Choć główny zakład mieścił się przy ulicy Niepodległości 1, to większość zabawek produkowali w swoich domach tzw. chałupnicy. 

Zabawki były produkowane w Puszczykowie Fot. Maria Wieczorek

Spółdzielnię Pracy Zabawkarsko-Galanteryjną założyły 3 listopada 1959 roku 32 osoby. W ich imieniu występowały panie Irena Artiuch (plastyczka) i Krystyna Pilichowska (kierowniczka Spółdzielni Harcerskiej), a stanowisko prezesa nowo powstałego przedsiębiorstwa objął pan Henryk Musiał. Ze względu na brak własnej siedziby wykorzystywano przede wszystkim chałupniczy system pracy. Spółdzielnia rozwijała się, przyjmowano kolejne osoby – i w cztery lata po rozpoczęciu działalności zatrudniano już prawie trzystu pracowników! W tym czasie powstawały przede wszystkim ubranka dla lalek (skrojone na kieszeń niezbyt zamożnych klientów, bo wykonane z kretonu). Te i inne wyroby prezentowano na Targach Poznańskich oraz na Ogólnopolskiej Giełdzie Zabawkarskiej w Augustowie oraz Łodzi. Towar eksportowano także za granicę – do Norwegii, Szwajcarii, Kanady, USA, Holandii, ZSRR, RFN, Czechosłowacji i Węgier. W tym też okresie Spółdzielnia zyskała nową siedzibę – przy ulicy Poznańskiej 29.

W Puszczykowie w grudniu 1977 roku zaczęto budowę nowego zakładu, którego mury do dziś stoją przy ulicy Niepodległości Fot. Maria Wieczorek

W połowie lat 60-tych Spółdzielnia otworzyła swój sklep przy ulicy Szkolnej 3 w Poznaniu – to przede wszystkim w nim sprzedawano wyprodukowane wyroby. Oprócz zakupów (w co dziś trudno dzieciom uwierzyć), przy ulicy Szkolnej można było zabawki… naprawiać.

W 1966 roku kierownictwo zakładu objął pan Andrzej Kirzek, który nie tylko poszerzył asortyment – pojawiły się nowe zabawki z tworzyw sztucznych i drewna, ale także unowocześnił produkcję. Zaczęto też szukać odpowiedniego miejsca dla rozwijającego się zakładu. Na początku lat 70-tych produkowano figurki wojska i skakanki z tworzyw sztucznych, a z drewna kolejki elektryczne, samochody magnetyczne i bąki z bacikiem. Wciąż szyto ubranka dla lalek, a oprócz nich stroje karnawałowe dla dzieci oraz namioty. Chałupnicy farbowali pióra potrzebne do indiańskich pióropuszy oraz nabijali ćwiekami pasy kowbojskie. Tak duża produkcja była możliwa dzięki pracownikom – w 1976 roku zatrudnionych było aż 676 osób!

 

W Puszczykowie w grudniu 1977 roku zaczęto budowę nowego zakładu, którego mury do dziś stoją przy ulicy Niepodległości Fot. Maria Wieczorek

Druga połowa lat siedemdziesiątych nie była jednak dla puszczykowskiej Spółdzielni szczęśliwa – 1 stycznia 1977 roku połączono ją z poznańską Spółdzielnią Pracy Zabawkarsko-Pamiątkarską „Cinema”, a wkrótce nowym kierownikiem został pan Eugeniusz Ciesiołka, dzięki któremu zaczęto patentować swoje wyroby – np. główki do lalek. Współpraca z „Cinemą” nie układała się dobrze, dlatego rok później zlikwidowano Oddział utworzony na bazie przejętej spółdzielni. Stopniowo likwidowano też punkty na terenie Poznania. Mimo to w Puszczykowie w grudniu 1977 roku zaczęto budowę nowego zakładu, którego mury do dziś stoją przy ulicy Niepodległości. Pierwszy budynek („A”) oddano 1 maja 1983 roku, drugi („B”) – w lipcu 1984 roku. Wtedy też zrezygnowano z zajmowanych dotąd pomieszczeń przy ulicy Podgórnej i Zaułek.

W nowej siedzibie górne piętro przeznaczono dla księgowości, działu ekonomicznego, działu technologicznego, kontroli jakości, działu zaopatrzenia i zbytu. Niżej mieścił się dział chemiczny, krojownia (w której wykrajano stroje), transport, dział mechaniczny, elektryczny oraz magazyny. Budowa pochłonęła dużo więcej funduszy niż zakładano wcześniej, ale dzięki własnej siedzibie można było rozszerzyć produkcję: w 1986 roku uruchomiono dział lalek i piłek, te ostatnie produkowano w trzech rozmiarach, oprócz nich robiono piłki medyczne, z uszami, do skakania. W spółdzielni powstawały też kolorowe tunele, namioty, pióropusze Indian, stroje dla lalek i stempelki (pieczątki) dla dzieci, a także inne „drobiazgi” (które wykonywano na wtryskarkach). Konkurencji w zasadzie nie było: jedynym zakładem, z którym spółdzielnia rywalizowała, był Krawal – Krakowska Wytwórnia Lalek. Oprócz tego produkowano poduszki, które sprzedawano znanej i dziś IKEI.

Choć podobno nie wszystkie wyroby były ładne (o gustach jak wiadomo się nie dyskutuje), wyprodukowana w Puszczykowie lalka „Amelka” została nagrodzona złotym medalem na Poznańskich Targach Krajowych „Jesień 86”. Jednak najbardziej udanym wyrobem były duże lalki z serii „Bobas” (rewelacja na polskim rynku). W tym czasie lalki stanowiły 50% produkcji spółdzielni – miesięcznie produkowano ich około 20 tysięcy! Powodzeniem cieszyły się też zabawki miękkie – żaby, węże. Pod koniec lat 80-tych stanowisko Prezesa Zarządu objął pan Janusz Napierała, który zarządzał Spółdzielnią w trudnym czasie transformacji ustrojowej. Odszedł ze stanowiska po wygranych wyborach na burmistrza Puszczykowa w czerwcu 1990 roku.

Formalna likwidacja spółdzielni nastąpiła w 1998 roku. Po istniejącym ponad 40 lat i zatrudniającym kilkaset osób przedsiębiorstwie zostały mury, wspomnienia i zabawki. Dziś wykorzystywana jest jedynie niewielka część budynku – mieści się tam produkcja opakowań z tworzyw sztucznych.

Jeśli mają Państwo jakieś zdjęcia, dokumenty i informacje dotyczące Spółdzielni lub zabawek, proszę o kontakt na adres: wieczorek.marysia@gmail.com lub pod numerem telefonu 508 009 120.

 

*Maria Wieczorek  - mieszkanka Puszczykowa zakochana w zabawkach

Wizyta w Rezydencji Seniora

Dzieci z Przedszkola nr 3 "Leśni Przyjaciele" przygotowały wraz z rodzicami stroiki świąteczne,  w ramach konkursu "Najpiękniejszy stroik świąteczny. W przedszkolu odbyła się 7 grudnia 2016 wystawa i dzieci dostały nagrody. Następnie stroiki zostały przekazały na oddział opieki paliatywno-hospicyjnej w szpitalu w Puszczykowie oraz do Rezydencji Seniora. Dzieci również kolędowały w Domu Seniora. Dodać należy, że nawiązała się stała współpraca z wymienionymi instytucjami. Zapraszamy do fotorelacji: 

Przekazanie stroików w Rezydencji Seniora

Kolędowanie w Rezydencji Seniora

Kolędowanie w Rezydencji Seniora

Kolędowanie w Rezydencji Seniora

Dlaczego nie wycięto suchego drzewa przy wyjeździe na Łęczyce?

Maciej Krzyżański*

W ostatnim czasie przy drodze DW430 trwały prace związane z wycięciem drzew, które były w pasie drogowym. Prace zlecone były przez właściciela drogi, czyli województwo wielkopolskiego. Wycięta wiele drzew od zdrowych i pięknych po chore i spróchniałe. Jeszcze dzisiaj pracowały ekipy, które sprzątały konary drzew. W mojej ocenie prace były przeprowadzone bardzo źle, gdyż wycięte drzewa leżały na granicy jezdni, co było niebezpieczne dla kierowców. Prace wywoływały korki, co jest normalnym zjawiskiem przy tego typu procedurach, ale brak było informacji np. w formie znaków, która pozwoliłaby wybrać kierowcą inną trasę. Ze niezrozumiałych dla mnie przyczyn, nie wycięto suchego drzewa które stoi od wielu lat na zbiegu grobli i drogi DW430 przy wyjeździe na Łęczyce.

*Maciej Krzyżański - radny Rady Miasta Puszczykowa

Czy w waszej rodzinie był Powstaniec Wielkopolski?

*Maciej Krzyżański

Zbliża się 98 rocznica wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Na puszczykowskim cmentarzu leży wielu Powstańców Wielkopolskich. Jednak tylko część Powstańców Wielkopolskich, którzy mieszkali w Puszczykowie, jest nam znana. Dlatego niezbędna jest Wasza pomoc. Wiecie, że Waszym przodkiem był Powstaniec Wielkopolski? Zgłoście to nam. Poniżej podaję nazwiska powstańców, którzy są znani:

Członkowie koła miejskiego ZBOWID w Puszczykowie 12 grudnia 1976 r.  
Piąty od prawej Władysław Borowski, Szósty Kazimierz Ratajczak.

1. Bessert, Zygmunt Stanisław

Ur.: 1894-04-25, Środa

Uchwała Rady Państwa nr: 02.19-0.46 z dnia 1958-02-19 Opis: Bessert Zygmunt Stanisław wstąpił ochotniczo w szeregi powstańcze w dniu 28.12.1918 r. do Kompanii Gnieźnieńskiej 4 Pułku Strzelców Wlkp. Pod dowództwem Glesmanna Józefa i Szymczaka Stefana brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim przy wyzwoleniu Gniezna i okolicy oraz w dalszych walkach pod Zdziechową i na odcinku frontu północnego, do czasu zwycięskiego zakończenia walk powstańczych dnia 18.2.1919 r. W Wojsku Polskim pozostał do listopada 1921 r. W okresie okupacji należał do AK w Warszawie. Od lipca 1940 r. do 01.08.1944 r. w grupie Edmunda Męclewskiego jako sierżant łącznik. Od 01.08.1944 r. do połowy września 1944 r. brał udział w Powstaniu Warszawskim w grupie kpt. Harnasia (Krawczyk) przy ul. Mazowieckiej wspólnie z dwoma synami, którzy polegli w walkach powstańczych.

2. Bobowski, Mikołaj Ziemowit

Ur.: 1900-08-30, Toruń

Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.950 z dnia 1957-12-06

Opis: 27.12.1918 do 20.02.1919 brał udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim w walkach o Poznań, Rynarzewo, Szubin i Nakło. Od 20.02.1919 do 31.01.1922 Wojsko Polskie. Dodatkowe informacje: brak nr legit. i okręgu

3. Bosiacki, Franciszek

Ur.: 1889-09-29, Hamlerwald 

Uchwała Rady Państwa nr: 12.17-0.1047 z dnia 1958-12-17

Opis:Bosacki Franciszek brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku od 08.01.1919 do 04.1919 pod Kępnem, Szubinem, Rynarzewem pod dowództwem por. Nierzychowskiego, potem w 1 Art. Wlkp. do 09.10.1919. Podstawa: książeczka wojska wydana przez P.K.U. Kościan.

Dodatkowe informacje:

Być może chodzi o m. Hamelerwald nr okręgu słabo czytelny: 211118 lub 211818

4. Celler, Jan

Ur.: 1904-06-04, Owińska

Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.2004 z dnia 1969-12-22

Opis: Kol. Celler Jan brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim jako goniec w drużynie harcerskiej im. Józefa Poniatowskiego w Poznaniu. Został delegowany do komendy wojskowej w grudniu 1918 r. Na początku stycznia 1919 r. przeniesiony został do komisariatu na ul. Kopernika i brał udział w patrolowaniu ulic miasta Poznania z bronią w ręku.

5. Fiedler Arkady

W latach 1918-1919 brał udział w powstaniu wielkopolskim (został wybrany do Komitetu Jedenastu Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego i był kierownikiem Działu Organizacyjnego w Dowództwie Żandarmerii Krajowej).

6. Gidaszewski, Nikodem

Rodzice: Kasper, Maria

Ur.: 1885-06-01, Gryżyna (Kościan )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.955 z dnia 1957-12-06

Opis:Gidaszewski Nikodem brał udział w Powstaniu Wielkopolskim z bronią w ręku w okresie od 3 stycznia 1919 do 20 lutego 1919 r. Dnia 10 stycznia 1919 walczył w składzie Kompanii Kiełczewskiej pod dowództwem majora Szyszki o zdobywanie Włoszakowic. Dnia 11 stycznia 1919 na linii kolejowej Leszno - Kościan zdobyty został nieprzyjacielski pociąg pancerny wyposażony w wszelkiego rodzaju sprzęt bojowy, w tym wzięto do niewoli 2 oficerów i żołnierzy. Dnia 17 stycznia 1919 zdobyto miejscowość Włoszakowice oraz oczyszczono od resztek cofającego się nieprzyjaciela lasy Włoszakowickie przyczym zdobyto na Niemcach 7 koni i wzięto do niewoli 7 jeńców. Dnia 20 lutego 1919r został zdemobilizowany.

Dodatkowe informacje: Nieczytelny nr legitymacji- 4 cyfra nie do odszyfrowania

7. Hejnowicz, Kazimierz

Rodzice: Wincenty, Magdalena

Ur.: 1897-01-09, Obrzycko (Szamotuły )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.17-0.1047 z dnia 1958-12-17

Opis: Hejnowicz Kazimierz brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od stycznia 1919 r. do marca 1919 r. w walkach z bronią w ręku w okolicy w Poznaniu, poczem wyrusza na front zachodni. Po zakończeniu Powstania Wlkp. pozostaje w służbie wojskowej W.P. do dnia 20.02.1921 r.

Dodatkowe informacje:

Podstawa: Zaświadczenie Szefa CAW z 11.01.1958 r

8. Jankowski, Klemens

Rodzice: Teodor, Balbina

Ur.: 1891-11-16, Poznań ()

Uchwała Rady Państwa nr: 12.17-0.1047 z dnia 1958-12-17

Opis: Jankowski Klemens po powrocie z Armii Niemieckiej brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 29.12.1918 w walkach ulicznych w Poznaniu i w rejonie Międzychodu. Później jako ochotnik w 14 p.a.c. w Poznaniu do lipca 1920. Wykazał wybitną bojowość i ofiarność w czasie Powstania. Był również wzorowym żołnierzem w służbie.

9. Julian Bolesław Lange ps. Leon Bräulich (ur. 9 stycznia1873, zm. 9 czerwca1954) – działacz niepodległościowy, pułkownikinżynier. Podczas I wojny światowej kierował wojskową bazą samochodową i zaopatrywał potajemnie polskie organizacje niepodległościowe w broń. Odegrał wybitną rolę w okresie przygotowań i w czasie powstania wielkopolskiego. Wszedł w skład tajnej Tymczasowej Komendy Straży Obywatelskiej 7 października 1918 i został wybrany jej naczelnym komendantem. Powołany został w końcu października do Sekcji Wojskowej przy Centralnym Komitecie Obywatelskim. Był również członkiem Komisji Wojskowo-Policyjnej przy Radzie Ludowej m. Poznania, a naczelnym komendantem Straży Ludowej od 27 listopada 1918. Brał udział w dniach powstania w pertraktacjach z Niemcami broniącymi się 27 grudnia w gmachu Prezydium Policji w Poznaniu oraz 28 grudnia w ataku na koszary saperów na Wildzie. Mianowany został 9 stycznia 1919 w stopniu majora naczelnym komendantem Straży Ludowej w Poznańskiem i na Pomorzu Gdańskim.

10. Leitgeber, Tadeusz

Rodzice: Antoni, Aniela

Ur.: 1899-09-07, Poznań ()

Uchwała Rady Państwa nr: 07.19-0.149 z dnia 1960-07-19

Opis: Ob. Leitgeber Tadeusz brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim1918/19 r. w walkach ulicznych w Poznaniu pod dowództwem ppor. Ciaciucha. Bezpośrednio służył w Wojsku Polskim, zdemobilizowany w 1920 r. jako kapral. Zaświadczenie DOK VII z dnia 27.6.1938 r.

11. Majchrzycki, Jan

Rodzice: Walenty, Maria

Ur.: 1897-10-25, Błażejewo (Śrem )

Uchwała Rady Państwa nr: 08.01-0.716 z dnia 1958-08-01

Opis: Majchrzycki Jan brał udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 27.12.1918 r. do kwietnia 1919 r. i to : w walkach ulicznych w Poznaniu, przy zdobywaniu gmachu policji i koszar niemieckiego pułku strzelców konnych przy ul. Grunwaldzkiej. Później walczył w 1 Pułku Strzelców Konnych Straży Poznańskiej w potyczkach pod Kcynią, Szubinem i Nakłem pod dowództwem por. Brzóski.

12. MICHAŁOWSKI Florian

(ur. 4.05.1892 r. w Wirach przy ul. Komornickiej – zm. 1972), kapral, syn Marcina i Katarzyny z domu Olejniczak. Do wojsk powstańczych zgłosił się wraz z bratem Nikodemem Michałowskim.

Wyuczony w zawodzie piekarza. Po Powstaniu Wielkopolskim ożenił się z wdową Franciszką, która prowadziła sklep z pieczywem przy ul. Poznańskiej w Puszczykowie.

W czasie II wojny światowej był wywieziony wraz z synem do Dachau i więziony do końca wojny. Po wojnie wrócił do domu wraz z synem. Dalej kontynuował z żoną prowadzenie piekarni i sprzedaż pieczywa. Po śmierci syna Eugeniusza, wraz z żoną, synową i córką bardzo zaangażował się w wychowanie i opiekę trójki osieroconych wnuków.

Zawsze był bardzo pogodny i podśpiewywał sobie: „Gdybym się miał jeszcze raz urodzić – to tylko we Wirach”, „Nasze Wiry ładna wieś”.

Zweryfikowany jako powstaniec przez Komisję Weryfikacyjną w dniu 30.08.1934 r., w dniu złożenia wniosku o weryfikację zamieszkały w Puszczykowie, Koło Puszczykowo – nr 3834 w spisie z księgi z 1 stycznia 1936 r.

Członek zarządu Koła Związku Powstańców Wielkopolskich wybrany 22.10.1933 r.

[Opracowanie Zenon Majchrzak, Maria Sikorska, Przemysław Mieloch; AP w Poznaniu 53/884/31 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu; Tablica Powstańcom Wielkopolskim 1918-1919, Wiry 2006]

13. Olszewski, Stanisław

Rodzice: Józef, Agnieszka

Ur.: 1899-07-14, Turowo Pałuckie (Wągrowiec )

Uchwała Rady Państwa nr: 06.14-0.218 z dnia 1961-06-14

Opis: 27.12.1918 wstępuje jako ochotnik do oddziałów powstańczych Kompanii Wągrowieckiej pod dow. ppor. Kowalskiego Włodzimierza i walczy na froncie północnym pod Chodzieżą, Budzyniem, Gołańczą, Margoninem, Szamocinem do końca Powstania Wlkp. Obecnie pracuje w PKP ZMPK Bydgoszcz w charakterze tokarza.

Dodatkowe informacje:

brak nr okr.

14.Paczyński Michał

Rodzice: Wojciech, Katarzyna

Ur.: 1896-08-21, Strykowo (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.2001 z dnia 1969-12-22

Opis:

Michał Paczyński brał czynny udział z bronią w ręku jako ochotnik jako powstaniec Wielkopolski w walkach pod Zbąszyniem i Rynarzewem pod dowództwem majora Koppe i ob. Kostyńskiego. Dnia 11 stycznia 1919 r. przydzielony został do 68 p.p. a 7 września do pociągu pancernego "Reduta Ordona". posiada dowody: zaświadczenie z Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie, że był zweryfikowany jako powstaniec wielkopolski - nr 8260/WCH/BD z dnia 3 lipca 1968 r. oraz książeczkę wojskową Liczba Gł. Ks. ewid.25/A.

Dodatkowe informacje:

numer ewidencyjny 224142

15.Pawlicki Ludwik

Rodzice: Piotr, Marianna

Ur.: 1889-07-18, Żabikowo

Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.764 z dnia 1966-12-22

Opis: 26.12.1918 wstąpił w szeregi ochotników Powstańców Wlkp. i walczył z bronią w ręku o oswobodzenie Poznania, przy zdobywaniu koszar saperów na Dębcu, 20 Pułku Artylerii na ulicy Solnej oraz 47 Pułku Piechoty na Jeżycach, był w szeregach W.P. do końca 1919. Pomimo podeszłego wieku pracuje jako portier przy Poznańskich Zakładach Koncentracyjnych (Spożywczych) w Luboniu k. Poznania.

16.Rajczak Stefan

Rodzice: Walenty, Maria

Ur.: 1900-08-09, Poznań ()

Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.2000 z dnia 1969-12-2

Opis: Zgłosił się jako ochotnik 08.01.1919 do oddziału powstańczego i brał udział z bronią w ręku pod dow. Koppe w walkach pod Zbąszyniem, Szubinem, Rynarzewem, Zdunami i Piłą. Gdy utworzono 10 p.p. Wlkp. został do niego przydzielony 08.01.1919. Dnia 26.08.1920 został zdemobilizowany. Posiada zaśw. z Centralnego Archiwum Wojskowego Warszawa, że brał udział w Powstaniu Wlkp. nr 3538 z 19.07.1965.

17.Rajewicz Józef

Rodzice: Jakub, Franciszka

Ur.: 1893-03-15, Żabno (Śrem )

Uchwała Rady Państwa nr: 08.01-0.715 z dnia 1958-08-01 Opis:

Rajewicz Józef brał udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 27.12.1918 r. w walkach ulicznych w Poznaniu, m. in. w zdobywaniu gmachu Prezydium Policji i lotniska Ławica. Następnie w walkach w rejonie Kopanica, Babimost, Grójec i Zbąszyń do 04.1919 pod dowództwem por. Kasprzaka

18.Ratajczak Franciszek

Rodzice: Józef, Maria

Ur.: 1901-02-15, Puszczykówko (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 11.13-0.915 z dnia 1958-11-13

Opis:Ratajczak Franciszek brał czynny udział w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 27.12.1918 r. do 18.02.1919 r. Brał udział w oswobodzeniu Poznania i okolicy pod dowództwem por. Przyjemskiego i st. sierż.Bojarskiego. Bezpośrednio wcielony został do 1 Pułku Strzelców Wlkp. a następnie od stycznia 1922 r. do lipca 1922 r. pełnił służbę w 22 p.p. Zwolniony do rezerwy w lipcu 1922 r. w stopniu plutonowego.

19. Suchorski Jan

Rodzice: Stanisław, Anastazja

Ur.: 1899-11-17, Buk (Nowy Tomyśl )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.28-0.976 z dnia 1957-12-28

Opis:

Suchorski Jan brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim w Kompanii Bukowskiej od 01.01 do 18.02.1919 pod Zbąszyniem i Chrośnicą. W czasie okupacji wysiedlony do GG. Z powodu kalectwa nie udziela się społecznie.

20. Szperkowski Edward

Rodzice: Józef, Julia

Ur.: 1891-07-07, Cerekwica (Żnin )

Uchwała Rady Państwa nr: 07.30-0.954 z dnia 1964-07-30

Opis:

Po powrocie z pierwszej wojny światowej wstąpił natychmiast do tworzącego się baonu ochotniczego powstańców w Rogoźnie Wlkp. brał udział w bitwach o Budzyń, Chodzież i Rynarzewo w ciężkich bitwach pod Rynarzewem wysadzono w powietrze pociąg niemiecki zdążający z Bydgoszczy do Piły. Bitwy pod Budzyniem od 02.01. do 05.01.1919r -pod Chodzieżą od 06. do 16.01.1919r pod dowództwem por. Wiktora Skotarczaka i sierżanta Antoniego Lewickiego.

21. Szymczak Ludwik

Rodzice: Michał, Konstancja Szymczak

Ur.: 1897-08-11, Jedlce (Pleszew )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.746 z dnia 1968-12-18

Opis:

brał udział w Powstaniu Wlkp. 1819/19 od 27.12.1918 r. przy oswobadzaniu m. Poznania pod dowództwem poległego sierżanta Franciszka Ratajczaka, a następnie pod dowództwem por. Bociańskiego. Po zakończeniu działań powstańczych brał udział w dalszych walkach na froncie pod Rawiczem i Lesznem do połowy lutego 1919. Z powodu nabytego inwalidztwa w I wojnie światowej i złego stanu zdrowia był niezdolny do pełnienia służby frontowej i został zwolniony z wojska polskiego. Zasługuje na odznaczenie Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Udział w Powstaniu Wlkp. udokumentowano zaświadczeniem Centralnego Arch. Wojskowego Nr 10251/Wsch. Ch I. z dnia 14.9.1967 roku

22. Taciak Jan

Rodzice: Marcin, Anna

Ur.: 1889-05-28, Chudzice (Środa )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.950 z dnia 1957-12-06

Opis:

Brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku w okresie od 27.12.1918 do 20.02.1919 na odcinku Poznań - Środa. Do 1939 r. długoletni skarbnik Zw. Powst. Wlkp., od 1.09.1949 skarbnik ZBoWiD Puszczykowo.

23. Teklik Wincenty - mieszkaniec Niwki, członek Związku Powstańców Wielkopolskich

24. Warchalewski Antoni- (1893 – 1971) – śpiewak operowy- baryton. Śpiewał w wielu przedstawieniach na deskach Teatru Wielkiego w Poznaniu w latach 1919 – 1928. Po wojnie był dyrektorem administracyjnym Operetki Poznańskiej. Odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym (1958) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967). Pochowany na puszczykowskich cmentarzu. Źródło: http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/people,5192.html

Rodzice: Ignacy, Teofilia

Ur.: 1893-01-16, Kobylin

Uchwała Rady Państwa nr: 03.08-0.64 z dnia 1958-03-08

Opis:

Warchalewski Antoni brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 03.01.do 18.02.1919 w walkach komp. Kobylińskiej pod dowództwem Gajowczyka Ignacego na odcinku frontu Zduny, Miejska Górka, Leszno, Rawicz. Od 19.02.1919 służył bezpośrednio w wojsku polskim I Baon Radiotelegraficzny Poznań - Cytadela do dnia 02.10.1919. Zwolniony z wojska w stopniu sierżanta.

26. Wdowicki Jan - powstaniec wielkopolski wyróżniony odznaką pamiątkową "Za Waleczność" przez byłą Naczelną Komendę Straży Ludowej.

Zdjęcie udostępnione przez Małgorzatę Ornich-Tabędzką 

Zdjęcie udostępnione przez Małgorzatę Ornich-Tabędzką 

27. Stróżyk Józef - powstaniec wielkopolski 

28. Motławski Kazimierz - powstaniec wielkopolski

29. Jernajczyk Bohdan - powstaniec wielkopolski

30. Henicz Andrzej -powstaniec wielkopolski

31. Oudkiewicz Józef - powstaniec wielkopolski

32. Kazimierz Ratajczak syn Józefa i Marii z domu Kasperska

Kazimierz Ratajczak. Zdjęcie z 1986 roku

ur. 27.02.1894 - m. 1989 w Puszczykowie

Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.950 z dnia 1957-12-06

Brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku w okresie od 21 stycznia do 20 lutego 1919 r. Dnia 07.04.1917 zdezerterował z Armii Niemieckiej do Rosji i 15.09.1918 wstąpił do Armii Czerwonej, 8 Roty Władzimirowskiego Pułku Piechoty w Muromie. Dowiedziawszy się o rewolucji w Niemczech poprosił o zwolnienie z Armii Czerwonej i wrócił w styczniu 1919 r. do Poznania i natychmiast wstąpił jako ochotnik w szeregi powstańców. Brał udział w walkach pod Rynarzewem pod dowództwem kpt. Kopy, gdzie został ranny w lewe ramię, pozostając nadal ochotniczo w szeregach W.P. do dnia 08.01.1921 r.

33. Czyż Kazimierz - powstaniec wielkopolski 

34. JANASZEK Erazm (ur. 29.05.1889 r. w Poznaniu – zm. ?), porucznik, zweryfikowany jako powstaniec przez Komisję Weryfikacyjną w dniu 10.09.1936, w dniu złożenia wniosku o weryfikację zamieszkały w Puszczykowie, Koło Wiry – nr 11941 w spisie z księgi z 1 stycznia 1936 r. [Opracowanie Przemysław Mieloch; AP w Poznaniu 53/884/33 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu]

35. Jerzy Wojciech Szulczewski (ur. 22 kwietnia 1879 w Ciencisku, zm. 13 marca 1969 w Kościanie) – polski nauczyciel, fizjograf, przyrodnik i etnograf, powstaniec wielkopolski, pracownik naukowy Muzeum Wielkopolskiego oraz Ogrodu Botanicznego w Poznaniu. Po wybuchu powstania wielkopolskiego wziął udział w walkach, był również komisarzem komitetu do spraw spolszczenia szkół w obwodzie janowieckim z ramienia Powiatowej Rady Ludowej w Żninie. Zmarł 13 marca 1969 roku w Kościanie i pochowany został na cmentarzu rzymskokatolickim w Puszczykowie

36. Adamski, Stanisław

Rodzice: Michał, Jadwiga

Ur.: 1894-04-13, Puszczykowo Stare (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.17-0.1047 z dnia 1958-12-17

Adamski Stanisław brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wielkopolskim od dnia 28.12.1918 do 04.1919 w walkach na odcinkach Wolsztyn, Leszno, Zbąszyń, Nakło i Rynarzewo pod dowództwem płk. Kopy i kpt. Szyftera.

37. Budzyń, Franciszek

Rodzice: Andrzej, Jadwiga Szajek

Ur.: 1898-10-05, Puszczykowo

Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.2001 z dnia 1969-12-22

Kol. Franciszek Budzyń brał czynny udział z bronią w ręku jako ochotnik w Powstaniu Wielkopolskim od 1.1.1919 r. w oddziale powstańczym w Borkowicach pow. Śrem pod dowództwem por. Paula w walkach o zdobycie Borkowic i Śremu. Następnie w lutym 1919 r. brał udział przy zdobywaniu Rawicza i przyległych wsi pod dowództwem Markowskiego. Walczył również pod Kępnem.

38. Karpiński, Stanisław

Rodzice: Jan,

Ur.: 1902-08-24, Puszczykowo Stare

Uchwała Rady Państwa nr: 06.14-0.218 z dnia 1961-06-14

Opis:

Wymieniony brał czynny udział w powstaniu Wielkopolskim 1918/19 z bronią w ręku w walkach w Poznaniu przy zdobyciu koszar w Sołaczu, Cytadeli i w walkach pod Rynarzewem, Szubinem i Kępnem.

39. Kożlik, Michał

Rodzice: Wojciech, Marcjanna

Ur.: 1894-10-04, Puszczykowo

Uchwała Rady Państwa nr: 12.22-0.764 z dnia 1966-12-22

Opis:

Po powrocie z Armii Niemieckiej do chwili wybuchu Powstania Wlkp. brał udział w walkach. Od dnia 4 stycznia 1919 r. walczył w oddziale Wolniewicza pod Rakoniewicami, Wolsztynem, Kopanicą, Kargową, Babimostem, Chobienicami, Nowąwsią aż do 27 lutego 1919. ten odcinek frontu obsadzany był przez oddziały regularne poznańskie. Awansowany przez dowódcę odcinka płk. Siudę dzięki wykazywaniu odwagi do funkcji drużynowego. Dowody: zaświadczenia towarzyszy broni

40. Kuciak, Tomasz

Rodzice: Franciszek, Stanisława

Ur.: 1899-12-14, Puszczykowo (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 07.30-0.952 z dnia 1964-07-30

Opis:

W 1918 należy do Towarzystwa Młodzieży Polskiej z którym bierze udział w powitaniu i wprowadzeniu do Bazaru Ignacego Paderewskiego. 27.12.1918 bierze czynny udział z bronią w ręku przy zdobywaniu koszar saperów w Poznaniu przy ul. Saperskiej (obecnie Rolnej), dowódcą był Skorupski - prezes Towarzystwa. Po zakończeniu zdobywania i oswobodzeniu Poznania, wstępuje jako ochotnik 25.01.1919 do 1 Pułku Strzelców Wlkp., później 55 p.p., którego dowódcą był płk Konarzewski, późniejszy dowódca 14 Dywizji generał Konarzewski. Z W.P. został zwolniony 25.11.1921. Podstawa: odpis zaśw. Centr. Arch. Wojsk. nr 3040 z 31.08.1959.

Dodatkowe informacje:

brak nr leg. i okr.

41. Niemir, Stefan

Rodzice: Michał, Weronika

Ur.: 1899-03-17, Puszczykowo (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 11.04-0.899 z dnia 1958-11-04

Opis:

Niemir Stefan brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku. 02.01.1919 wstąpił do formującej się Kompanii Powstańczej w Puszczykowie pow. Poznań, pod dowódcą por. Lange. Walczył na froncie północnym pod Rynarzewem oraz 06.01.1919 w walce o Inowrocław. 12.01.1919 został pobrany do 1 p.a.l. w Poznaniu. 12.12.1921 został zwolniony do rezerwy w stopniu st. bombardiera. 24.08.1939 został ponownie pobrany na wojnę i brał czynny udział w obronie Warszawy do czasu kapitulacji. Podstawa: Odpis zaś. Ref. Hist. D.O.K. VII w Poznaniu, nr 276-I/4160/39 wydane 27.04.1939.

42. Nowacki, Czesław

Rodzice: Antoni, Katarzyna

Ur.: 1900-07-17, Puszczykowo Stare (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.17-0.1047 z dnia 1958-12-17

Opis:

Nowacki Czesław brał czynny udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku od 27.12.1918 do 04.1919: rozbrojenie odwachu niemieckiego w Puszczykowie, dostarczanie broni do Rady Ludowej w Poznaniu oraz w walkach w Poznaniu i na odcinku Śremu. Podstawa: książeczka wojskowa wydana przez P.K.U. Jarocin 15.03.1921.

43. Nowacki, Stanisław

Rodzice: Antoni, Katarzyna

Ur.: 1896-04-10, Puszczykowo (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 03.23-0.275 z dnia 1973-03-23

Opis:

Stanisław Nowacki wstąpił dnia 27.12.1918r. jako ochotnik do oddz. powstańczych w Puszczykowie pod d-cą Józefa Bąka. Brał czynny udział z bronią w ręku przy zdobywaniu miasta Poznania koszar na ul. Solnej i na ul. Grunwaldzkiej. Następnie brał udział przy zdobywaniu miasta Śremu pod d-cą majora Stefana Chostowskiego. W marcu 1919 r. został wcielony do 7 p. strzelców wlkp. i brał czynny udział w walkach

Dodatkowe informacje:

Zdemobilizowany dnia 15 lipca 1921 r. Podczas okupacji pracował przymusowo na budowie obozu koncentracyjnego w Żabikowie gdzie z narażeniem życia pomagał więźniom przez dostarczenie żywności lekarstwa, itp. Kontaktował członków rodziny z więźniami przez przenoszenie dla więźniów listów.

44. Pawliczak, Antoni

Rodzice: Marcin, Katarzyna

Ur.: 1899-12-22, Puszczykowo ()

Uchwała Rady Państwa nr: 07.30-0.950 z dnia 1964-07-30

Opis:

Pawliczak Antoni brał udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. od 7.I.1919 r. pod dowództwem por. Wolniewicza w walkach o Kopanicę, Zbąszyń i okolicę do końca Powstania. Następnie pełnił służbę frontową do 30.III.1919 r.

45. Talarczyk, Franciszek

Rodzice: Walenty, Franciszka

Ur.: 1902-09-26, Puszczykowo (Poznań ) 

Uchwała Rady Państwa nr: 12.10-0.2706 z dnia 1980-12-10

Franciszek Talarczyk (stoi) w mundurze Wojska Polskiego.

Franciszek Talarczyk

Opis:

W okresie od 28.12.1918 r. do 18.02.1919 r. brał udział w Powstaniu Wielkopolskim w oddziale wartowniczym na Dworcu Głównym w Poznaniu pod dow. por. Muchy. Po zakończeniu Powstania pozostał w oddziale wartowniczym do 15.04.1919 r. (...)

Pochowany w Puszczykowie.

46. Talarczyk, Stanisław

Stanisław Talarczyk

Rodzice: Walenty,

Ur.: 1899-04-09, Puszczykowo (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.04-0.1026 z dnia 1958-12-04

Opis:

Talarczyk Stanisław ur. 09.04.1899 brał czynny udział z bronią w ręku w Powstaniu Wlkp. w Straży Ludowej Dzielnicy Grunwald pod dowództwem por. Muchy Stefana od 27.12.1918 do 19.02.1919 w walkach na ulicach miasta Poznania, a szczególnie przy zdobywaniu lotniska w Ławicy, jako szeregowiec. Od 20.02.1919 wstąpił do 1 Pułku Ułanów, późniejszy 15 Pułk Ułanów i zwolniony 10.04.1922 do rezerwy w stopniu kaprala. Podstawa: Legitymacja Związku Powstańców Wlkp. nr 839 oraz zaświadczenie byłych dowódców Straży ludowej jak: por. Muchy Stefana, Hęćki Jakuba i Ernsdorfa.

Pochowany w Poznaniu.

47. Garstecki, Tadeusz

Rodzice: Stanisław, Jadwiga

Ur.: 1897-08-17, Puszczykówko (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.06-0.951 z dnia 1957-12-06

Opis:

Garstecki Tadeusz brał udział w Powstaniu Wlkp. z bronią w ręku w okresie od 01.11.1918 do 20.02.1919. W połowie listopada 1918 r. wstąpił do tajnej organizacji POW w Poznaniu. Dnia 27.12.1918 brał udział przy zdobywaniu Prezydium Policji Niemieckiej przy Placu Wolności w Poznaniu oraz Hotelu Rzymskiego, skąd zabrano całą gotówkę i doręczono Komitetowi Powstańczemu w Bazarze pod komendą Bałasińskiego (marynarza). Dnia 28.12.1918 r. zdobycie koszar 47 Pułku Piechoty na Jeżycach przy ulicy Bukowskiej, gdzie zdobyto 4 CKM oraz rozbrojono wojsko niemieckie. Od tego czasu pełnił na różnych punktach posterunek do dnia 10.01.1919 r. pod dow. Leitgebera. Dnia 10.01.1919 r. został przeniesiony do pierwszej kompanii lotniczej w Ławicy pod dow. Pniewskiego, jako pilot brał czynny udział w lotach wywiadowczych na terenie Wielkopolski. Po zakończeniu powstania pozostawał w służbie czynnej WP do dnia 17.07.1921 r

48. Józefa Bąka - dowódca odziały powstańczego, który sformował się w Puszczykowie w czasie powstania wielkopolskiego

49. Adam Tomaszewski - urodził się dnia 20 grudnia 1898 r. w Poznaniu. Był synem Władysława i Anieli Tomaszewskich, którzy pod koniec XIX zakupili ziemię w Puszczykówku. W 1918/1919 roku Adam Tomaszewski wziął udział w Powstaniu Wielkopolskim, a następnie w 1920 roku w wojnie polsko-bolszewickiej. Zmarł w dniu 17 stycznia 1992 r. w wieku 94 lat.

50. Leon Drygas (1887-1950) - Powstaniec Wielkopolski. Posiadał w Puszczykowie willę przy ul. Lipowej.Leon Drygas posiadał odznaczenia zarówno z wojska niemieckiego /Krzyż Żelazny/ jak i polskiego: Krzyż Walecznych -z dn. 25.09.1921roku jak i Odznakę Pamiątkową Wojska Wlkp.- z dn. 20.04.1921 roku. Został pochowany na cmentarzu w Puszczykowie.

51. Górniaczyk, Stanisław

Rodzice: Piotr, Władysława Ratajczak

Ur.: 1896-10-15, Wiry (Poznań )

Uchwała Rady Państwa nr: 12.18-0.758 z dnia 1968-12-18

Opis:
Górniaczyk Stanisław brał czynny udział z bronią w ręku w walkach pod dowództwem Szyftera pod Zbąszyniem, a następnie pod dowództwem porucznika Kope pod Sierakowem i Kwilczem. Poprzednio jeszcze brał udział w formowaniu oddziałów powstańczych w listopadzie 1918

52. Dotka

53.  Władysław Borowsk - Powstaniec Wielkopolski z Puszczykowa. Występował w pogadankach w puszczykowskich szkołach. 

54. Józef Cegłowski - Powstaniec Wielkopolskie z Puszczykowo Starego. Został zabity przez Niemców w czasie II wojny światowej. 

55. ks. Czesław Wojtyniak ur. 19.07.1891 r. w Puszczykowie, uczestnik powstania wielkopolskiego i śląskiego, kanclerz Kurii Polowej Wojska Polskiego, zastępca biskupa polowego. Zamordowany przez NKWD w Twerze. Pogrzebany w Miednoje w 1940 roku. Źródło: tablica pamiątkowa na domu Czesława Wojtyniaka zlokalizowanego przy ulicy Poznańskiej 

56. Jan Deierling potomek bambrów poznańskich, największy w Wielkopolsce kupiec żelazny, był także właścicielem największej hurtowni metalowej (przy ul. Składowej 4/7) z pięcioma magazynami, z własną bocznicą kolejową. Kupił dom letniskowy w Puszczykówku w 1927 roku. W latach 30 wybudował willę przy ulicy Przyszkolnej. Pochowany na puszczykowskim cmentarzu.

 Powstańcy związani z Puszczykowem:

1. SZŁAPKA Władysław – (ur. 19 VI 1897 r. – zm.?), zamieszkały w chwili umieszczenia w spisie w Świątnikach, powiat Śrem. Zweryfikowany jako powstaniec przez Komisję Weryfikacyjną w sierpniu 1935 r. Koło Puszczykowo – nr 3 pozycji w imiennym spisie członków koła Puszczykowo Stare z dnia 4 III 1937 r.

[AP w Poznaniu 53/884/25 karta 90 Związek Weteranów Powst. Narodowych R.P. 1914-1919]

2. Wiciak Franciszek (ur. 24.11.1886 r. w Wirach – zm. ?), zweryfikowany jako powstaniec przez Komisję Weryfikacyjną w dniu 30.01.1936 r., w dniu złożenia wniosku o weryfikację zamieszkały w Puszczykowie Starym, Puszczykowo – nr 10260 w spisie z księgi z 1 stycznia 1936 r.

[Opracowanie Przemysław Mieloch; AP w Poznaniu 53/884/33 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu]

3. SZYMKOWIAK Stanisław

(ur. 1893 r. prawdopodobnie w Sędzinach pow. Szamotuły – zm. 1971 r.), syn Antoniego. Przybył do Poznania

w związku z przyjazdem Ignacego Paderewskiego. Szedł z grupą powstańców na Śrem pod dowództwem płk. Lange (pułkownik Lange mieszkał później w Puszczykowie, często odwiedzał rodzinę wnuczki – Aleksandrę Klemczak i jej mamę).

Ożenił się w styczniu 1920 r. w Kórniku ze Stanisławą z domu Kasprzyk. Wychowywali czworo dzieci. Otrzymywał rentę wojskową po postrzale w płuca – kulę nosił w sobie do końca życia. W latach 1921-1937 pracował w więziennictwie we Wronkach, a od 1938 r. jako strażnik ochrony leśnej w Nadleśnictwie Puszczykowo.

[Opracowanie Maria Sikorska]

4. KACZMAREK Franciszek

(ur. 7.10.1895 r. w Głuchowie - zm. 1973 r.), syn Michała i Magdaleny - z d. Anioła, w rodzinie rolników (55ha). Po ukończeniu szkoły powszechnej pracował wraz z rodzicami na gospodarstwie rolnym. W lutym 1915 r. wcielony do armii pruskiej, walczył na froncie zachodnim, m.in. pod Verdun, w 7 pułku grenadierów. W latach 1915-1918 służył w armii niemieckiej. Zdemobilizowany w grudniu 1918 r., wracając z I wojny światowej, na stacji PKP Dopiewo zgłosił się ochotniczo do oddziału powstańczego, organizowanego przez por. Andrzeja Kopę w Dopiewie. Wraz z por. A. Kopą brał udział w zdobywaniu lotniska na Ławicy k. Poznania - w nocy z 5/6 stycznia 1919 r.

W 1972 r. Rada Państwa za udział w Powstaniu Wielkopolskim mianowała Franciszka Kaczmarka na stopień podporucznika WP. Był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. W 1919 r. zawarł związek małżeński z Marią Olszewską i zamieszkał w Wilkowyji w powiecie jarocińskim. Miał cztery córki: Kazimierę, Ludmiłę, Marię i Elżbietę. Zmarł w Puszczykowie w 1973 r., a spoczywa w rodzinnym grobie w Wilkowyji.

[Opracowanie Benedykt Wieloch - informacja na podstawie CAW Zarząd Okręgu ZBOWiD Poznań i pamiątek rodzinnych; Tablica pamiątkowa – W hołdzie walczącym Powstańcom Wielkopolskim z parafii św. Andrzeja Apostoła w Komornikach]

5. CHOJNACKI Józef

(ur. 27.02.1900 r. w Wirach – zm. ?), starszy szeregowy, zweryfikowany jako powstaniec przez Komisję Weryfikacyjną w dniu 22.05.1935, w dniu złożenia wniosku o weryfikację zamieszkały w Starym Puszczykowie – nr 6924 w spisie z księgi z 1 stycznia 1936 r.

[Opracowanie Przemysław Mieloch; AP w Poznaniu 53/884/32 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu]

6. BOGACKI Jan

(urodził się 28.06.1899 r. w Sędzinach koło Dusznik Wlkp. – zm. 1965 r.), syn Walentego. Ukończył niemiecką szkołę podstawową. Potem pracował jako robotnik rolny we dworze.

W roku 1918 był w wojsku z Bydgoszczy i z wojskiem przyłączył się do Powstania Wielkopolskiego jako bombardier. Brał udział w walkach pod Międzyrzeczem i tam został ranny.

Po wojnie był wójtem w Puszczykowie, a potem w Stęszewie. Ostatnie lata pracy spędził w „Samopomocy Chłopskiej” w Poznaniu. Wychował troje dzieci z pierwszego małżeństwa i dwoje z drugiego – Joannę, Mariana, Gertrudę oraz Zdzisławę i Edwarda. Lubił udzielać się społecznie.

Otrzymał Odznakę Pamiątkową za Waleczność Byłej Naczelnej Komendy Straży Ludowej wydaną 29.12.1928 r. Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi.

Zweryfikowany jako powstaniec przez Komisję Weryfikacyjną w dniu 11.04.1934 r., w dniu złożenia wniosku o weryfikację zamieszkały w Wirach, Koło Wiry – nr 2412 w spisie z księgi z 1 stycznia 1936 r. Związek Powstańców Wielkopolskich wystawił mu legitymację 15.04.1939 r. Został zarejestrowany w ewidencji Okręgu Poznańskiego pod nr 6640 w dniu 27.04.1939, a w ewid. Koła Wiry pod nr 21 w dniu 2.05.1939 r.

Członek zastępczy komisji rewizyjnej od 02.02.1936 r. do 24.01.1937 r.; członek zarządu od 24.01.1937 do 30.01.1938 - w tym czasie pełnił też obowiązki Komendanta Koła; wiceprezes od 29.01.1939 r.

[Opracowanie Maria Sikorska, Przemysław Mieloch; AP w Poznaniu 53/884/31 Związek Powstańców Wielkopolskich w Poznaniu; Tablica Powstańcom Wielkopolskim 1918-1919, Wiry 2006]

7. Por. rez. Czesław Michalski s. Józefa i Pelagii ze Smukowskich, ur. 17 VII 1893 w Poznaniu. Absolwent Szkoły Handlowej w Poznaniu. Członek „Sokoła” i POW. Uczestnik powstania wlkp. i powstań śląskich. Wspólorganizator PKU Poznań. Por. mianowany ze starsz. 1 VI 1919, przydzielony do 56 pp. Odznaczony Krzyżem Walecznych. Wójt w Puszczykowie. Żonaty z Zofią z Malzahnów, brak dalszych danych.

CAW, AP 13523, 6357, MN 17 III 1938; MiD WIH, Ł.W. 022/1 z 19 IV 1940; AM 1497.

[Inf. ze strony: https://nekropole.info/pl/Czeslaw-Michalski]

8. Strażnik Ludwik Nowicki s. Jana i Marianny z d. Grześkowiak, urodził się 25.08.1897 r. w Puszczykówku (woj. poznańskie). Uczęszczał do szkoły elementarnej, po ukończeniu której pracował jako robotnik. Powołany do służby w armii niemieckiej (24.07.1916 – 28.12.1918), następnie brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. Dnia 21.02.1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego, przeszedł szkolenie w Szkole Podoficerskiej Piechoty przy 55 Pułku Piechoty w Bobrujsku (15.01.1920 – 20.10.1920) oraz wziął udział w wojnie polsko- sowieckiej. Zdemobilizowany w stopniu plutonowego dnia 14.07.1921 r. (specjalność – telefonista). Złożył 24.08.1921 r. podanie do Dyrekcji Ceł w Poznaniu z prośbą o przyjęcie do pracy w Straży Celnej. Po przejściu egzaminów wstępnych, został przyjęty 05.10.1921 r. Zgłosił się następnie do Szkoły Straży Celnej w Wieleniu (28.10.1921 r.), gdzie przeszedł kurs graniczny. Po jego ukończeniu przyjęto go na okres próbny (nadając numer instalacyjny 2003) do służby. Pod koniec stycznia 1922 r. rozpoczął służbę w Placówce Straży Celnej Skwierawy (Komisariat SC Lipusz). Po przemianowaniu Straży Celnej w Straż Graniczną (marzec 1928 r.) przeniesiony do Placówki Straży Granicznej Pałubice (Komisariat SG Sierakowice), gdzie pomyślnie przeszedł weryfikację i został mianowany strażnikiem granicznym od 01.10.1928 r.

Zawarł związek małżeński 19.07.1922 r. z Teodozją Szeląg. Miał troje dzieci: Zbigniewa (ur. 03.08.1923 r.), Eugenię (ur. 22.02.1925 r.), Stefanię (ur. 24.01.1925 r.)


Odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Odznaką Pamiątkową Straży Granicznej.

Strażnik Ludwik Nowicki zmarł 21.08.1934 r. w szpitalu wojskowym. Został pochowany z honorami wojskowymi na cmentarzu w Bydgoszczy.


Opracował: Miłosz Filipowiak na podstawie materiałów udostępnionych przez Włodzimierza Nawrockiego oraz przechowywanych w Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.

Żródło: www.muzeumsg.pl/

9. Andrzej Pytlak - powstaniec wielkopolski, mieszkaniec ul. Kwiatowej

10. Franciszek Klause

Lista powstańców będzie weryfikowana w miarę wyszukiwania i spływania nowych informacji na temat powstańców związanych z Puszczykowiem.

Informacje do zestawienia pobrałem ze stron https://nekropole.info/pl; http://powstancy-wielkopolscy.pl; http://www.zolnierzewolnosci.pl

*Maciej Krzyżański - historyk miasta Puszczykowa

Będzie nowy plac zabaw w Puszczykowie.

Końcowe wyniki głosowania wyglądają następująco: Będzie nowy plac zabaw w Puszczykowie.  

Zdjęcie: sp2puszczykowo.edupage.org

1. Plac zabaw marzeń - miejsce aktywności fizycznej i integracji środowiska lokalnego 445 głosów

2 Skatepark w Puszczykowie 95 głosów 

3 Ładne rzeczy” - cykliczne, bezpłatne warsztaty artystyczne dla dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańców Puszczykowa 38 głosów 

4 Rockowe zakończenie lata na Zakolu Warty w Puszczykowie 31 głosów 

5 Wspieranie transportu rowerowego jako środka komunikacji w mieście poprzez budowę samoobsługowych stacji serwisowych dla rowerów  30 głosów 

W sumie zagłosowało 635 osób. (477 głosów oddano za pośrednictwem strony internetowej, a 158 tradycyjnie na papierze). Zdecydowanie najwięcej głosów zdobył projekt „Plac zabaw marzeń”, któy będzie zlokalizowany na terenie Szkoły Podstawowej nr 2, w sąsiedztwie kortów tenisowych, gdzie obecnie znajduje się stary, zniszczony plac. Całkowity koszt realizacji tego projektu wyniesie 85 tys. zł.

Przypomnijmy, iż w bieżącym roku mieszkańcy naszego Miasta po raz pierwszy mogli zgłosić swoje propozycje zadań do realizacji, które w ich przekonaniu, najbardziej odpowiadają potrzebom lokalnym. Propozycje zadań, które przeszły analizę formalną, m.in. co do możliwości ich realizacji w zgodzie z prawem i w ciągu jednego roku budżetowego, zostały poddane pod głosowanie, które trwało od 1 do 11 grudnia 2016 r. Głosowanie odbywało się w formie papierowej i elektronicznej. Każdy mieszkaniec mający skończone 16 lat mógł zagłosować na jeden projekt. W pierwszej edycji Puszczykowskiego Budżetu Obywatelskiego mieszkańcy mieli do dyspozycji 100 tys. złotych.

Źródło: www.puszczykowo.pl

Czy willa Mimoza odzyska dawny blask?

Maciej Krzyżański* 

Willa Mimoza została wybudowana w 1908 roku, jako budynek przeznaczony pod pensjonat i restaurację. Była największym i najbardziej charakterystycznym obiektem przy ulicy Poznańskiej. Nad obiektem górowała wieżyczka, a elewacja była wykonana w technice szachulcowej. Po 1945 roku wiele elementów ozdobnych została zakryta tynkiem, a wieżyczka został usunięta. Obecnie obiekt jest własnością Puszczykowa. W przyszłym roku rozstrzygnie się konkurs na pozyskanie środków zewnętrznych, które umożliwią remont zabytkowej willi. W ostatnim czasie zbierane były podpisy, które miały wykazać poparcie społeczne dla inwestycji. Dzięki waszej pomocy udało się zebrać kilkadziesiąt (być może kilkaset) podpisów, za co bardzo chciałem podziękować. Być może już niedługo willa Mimoza odzyska dawny blask, o co zabiegam od 2012 roku. Miejmy taką nadzieję! 

Jedno z nielicznych oryginalnych okien, które się zachowało Fot. Maciej Krzyżański

Zdewastowana elewacja willi Mimoza Fot. Maciej Krzyżański

Zatynkowana elewacja na której dawniej można było zobaczyć drewniane belki Fot. Maciej Krzyżański

Nad budynkiem dawniej górowała wieżyczka Fot. Maciej Krzyżański

*Maciej Krzyżański - mieszkaniec Puszczykowa 

O historii świerka słów kilka

Paulina Kosteczka*

 

Zaledwie parę dni temu miałam okazję uczestniczyć w bardzo ciekawym wykładzie prof. dr hab. Andrzeja Lewandowskiego z Instytutu Dendrologii. Zadał osobom obecnym na wykładzie kilka pytań: na ile rodzime są nasze lasy, jaka jest historia drzew, które podziwiamy podczas spacerów? Jako przykład posłużył świerk pospolity (picea abies). 

Jezioro Góreckie. Fot. Paulina Kosteczka

Aby spróbować odpowiedzieć na te pytania należy cofnąć się w czasie. Na kształt lasów w naszym kraju miały wpływ występujące zlodowacenia oraz działalność człowieka. Świerk pospolity pojawił się w Polsce od strony południowej i południowego wschodu. Aby dobrze zilustrować stan lasów, które występowały u nas w przeszłości, należ wyobrazić sobie Polskę pokrytą w 80% drzewami i terenami bagiennymi. Tak było za czasów Piastów. W XVIIIw. rozpoczęto nowoczesne użytkowanie lasu, zalążek tych działań był na Pomorzu. Dalsze działania na terenach leśnych związane były ściśle z rozwojem kolejnictwa. Kolebką rozwoju i działań związanych z eksploatacją i zarządzaniem zasobami lasu stały się Prusy. Na tereny, które należą obecnie do Polski nasiona drzew trafiały właśnie z rejonu Prus. Okazało się bowiem, że ze względu na kiepską jakość naszych nasion sprowadzano nasiona, które były nawet 4-krotnie tańsze, niż rodzime.

Świerk pospolity Fot. z iChoinki

Obecnie trwają badania nad pochodzeniem drzew. Czy są dopasowane pod względem występowania? Tu pomocne są badania na poziomie DNA drzew. Okazuje się, że na terenie kraju (południe i wschód) występuje sporo świerków odmiany alpejskiej i karpackiej. Jeśli chodzi o rejon Wielkopolski, to nieczęsto mamy okazję zobaczyć okazy tych drzew. Świerkom bowiem nie służą susze, które regularnie nękają nasz region. Dlatego podczas spaceru wypatrujmy iglastych przyjaciół. Świerki znajdziemy w WPNie.

 

*Paulina Kosteczka - poznanianka zakochana w Puszczykowie i Wielkopolskim Parku Narodowym, propagatorka aktywnego wypoczynku.