Historia Restauracji Leśnej

Maciej Krzyżański*

W 1898 roku, sto dwadzieścia lat temu, niedaleko dworca kolejowego, uruchomiono pierwszą restaurację w Puszczykowie, czyli Restaurację Leśną. Pierwszym właścicielem restauracji była Paul Mandel, który w Poznaniu prowadził znaną nawet w Paryżu restaurację Bismark Tunnel, której specjalnością było piwo bawarskie. Warto dodać, że Paul Mandel pochodził z Kotli koło Głogowa. Restauracja Leśna była architektonicznie wzorowana na poznańskiej restauracji Paula Mandla. Leśna była otwierana w okresie sezonu letniego, kiedy to do Puszczykowa przyjeżdżali poznaniacy na spacery po sosnowym lesie lub na kąpiele w Warcie. Można było w niej zamówić ciepłe potrawy m.in. pieczoną szynkę w cieście oraz pyszne piwo niemieckie. Część obiektu była przeznaczona na wynajem dla przybywających gości, którzy mogli skorzystać z „ogrodu, dwóch meblowanych pokoi, kuchni”. Z powodu bardzo dobrej lokalizacji restauracja była rozbudowywana o kolejne obiekty.

Restauracja Paula Mandla w 1905 roku

Syn puszczykowskiego „pioniera” Tadeusz Szulc pisał w swoich wspomnieniach, że „latem dominowała nad wszystkimi lokalami małymi [przez] długie lata restauracja leśna Mandla”. Każdego lata właściciel lokalu starał się urozmaicać swoim gościom czas organizując zabawy, koncerty i szereg innych imprez okolicznościowych takich jak choćby występy Orkiestry pułku dolnośląskiej artylerii nr 5, dyrygowanej przez Artura Sassa, które odbywały się trzy razy w sezonie, z reguły w środę. Nosiły nazwę: „Nocny letni koncert wojskowy”. W 1909 roku w restauracji Mandla urządzono z kolei „Igrzyska”, czyli zawody sportowe zorganizowane przez Niemieckie Towarzystwo Komunikacyjne, na które przybyło około dziesięć tysięcy mieszkańców Poznania. Po raz pierwszy od dłuższego czasu społeczność niemiecka i polska bawiły się wówczas razem.

Pierwszy budynek restauracji Lesnej w 1904 roku

W 1916 r., dwa lata po śmierci Mandla, Restaurację Leśną przejął w dzierżawę J. Stenzel. Uroczyste otwarcie lokalu nastąpiło na początku maja 1916 r. Nowy kierownik lokalu w ogłoszeniach prasowych „z wysokim szacunkiem” zapraszał do skorzystania z usług restauracji proponując piwa, likiery, wina, kawę oraz pieczywo. Zaledwie trzy lata później dzierżawę nad „Leśną” objął Franciszek Jankowski, o czym informował w specjalnym ogłoszeniu, podkreślając, że jest prawdziwym kulinarnym „fachowcem”. Zapraszał on do restauracji zaznaczając, że rozszerzył jej asortyment o wyroby cukiernicze.

Po 1919 roku, w wolnej już Polsce, lokal zaczęła prowadzić Wanda Mandel z domu Ratajczak, która była Polką i drugą żoną Paula Mandla. Urządzała w swoim lokalu liczne imprezy skierowane zarówno do letników z Poznania jak i do mieszkańców Puszczykowa. Ostatecznie w 1937 roku Mandlowa sprzedała „Leśną” Stanisławowi Jóźwiakowi, a sama zaczęła prowadzić lokal przy drodze do Łęczycy. Nowy właściciel Restauracji Leśnej przebudował ją w pewnym stopniu, zyskała m.in. „własny park dla aut”. Restauracja oferowała wyborną kuchnię oraz „dobrze pielęgnowane napoje”. Jak pisze J. Miszewski: „W okresie sezonu letniego […] od maja do września lokal ten był tłumnie odwiedzany przez wycieczkowiczów z Poznania. Atrakcją tego lokalu poza dobrą kuchnią były dansingi w czwartki, soboty, i niedziele gdzie do tańca przygrywała orkiestra 7-go pułku strzelców konnych”.

Dąbrowskiego 42 Pierwowzór Leśnej Zajecie z https://www.facebook.com/dabrowskiego42/posts/152453754906253

 

W czasie II wojny światowej Restauracja Leśna został przejęta przez Niemca L. Piechlera, który przemianował restaurację na Waldgaststatte. Po tym okresie działalności przetrwały głównie pocztówki, które przestawiały zadbane obiekty restauracyjne. Tuż przed przejściem frontu, pod koniec wojny, obiekt przeznaczony był pod magazyn części samochodowych.

Po II  wojnie światowej budynki restauracji zostały podzielone. W najładniejszym z obiektów (obecnie – ul. Wczasowa 8) uruchomiono na nowo Restaurację Leśną. W drugim budynku uruchomiono Kino Wiejskie nr 19, które funkcjonowało do czasu uruchomienia w połowie lat pięćdziesiątych Kina Wczasowicz przy ulicy Poznańskiej. W tym budynku odbywały się pierwsze spotkania Arkadego Fiedlera z mieszkańcami Puszczykowa. Restauracja Leśna prowadzona była przez Poznańskie Zakłady Gastronomiczne, a następnie przez Społem. W prasie reklamowano ją tak: „Restauracja Leśna w Puszczykowie zaprasza turystów pieszych i zmotoryzowanych na smaczne wysokokaloryczne posiłki”. W lokalu podawano śniadania, obiady i kolacje, można było spożyć pełen zestaw dań garmażeryjnych, drobiowych, rybnych i jarskich. Bufet posiadał pełen asortyment wódek gatunkowych, win importowanych, piw, wód mineralnych oraz soków owocowych. W Restauracji Leśnej organizowano wesela, imprezy okolicznościowe, kursokonferencje oraz do dzisiaj pamiętane dancingi, przyjmowano również zamówienia licznych wycieczek, które przybywały w tym czasie do wczasowego Puszczykowa. W reklamie podkreślano, że obsługa restauracji jest sprawna i uprzejma. W czasach PRL-u lokal był czynny od 9 do 20 i posiadał kategorię III.

W latach osiemdziesiątych sytuacja lokalu pogorszyła się w wyniku spadku ilości wczasowiczów przybywających do Puszczykowa. Lokal zmienił nazwę na Capri, a w menu pojawiła się pierwsza puszczykowska pizza. Po transformacji ustrojowej budynki zostały przejęte przez miasto Puszczykowo i sprzedane. Do niedawna budynki pełniły funkcje produkcyjne. W 2009 roku dawny budynek Restauracji Leśnej został wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków. W drugim budynku po Restauracji Leśnej uruchomiono salkę Leśną i wyeksponowano niektóre elementy architektonicznie budynku z początku XX wieku. Poszukuję zdjęć restauracji puszczykowskich z okresu PRL-u w w szczególności restauracji Leśnej. Zachęcam do kontaktu ze mną pod numerem 508467405 lub pod adresem poczty elektronicznej krzyzanskimaciej@gmail.com.

*Maciej Krzyżański - członek Koła Historycznego